İdarenin İhtiyaca Binaen Taahhütname İsteneceğine İlişkin Düzenleme Yapabileceği

“…4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “İhaleye katılmada yeterlilik kuralları” başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasında; ekonomik ve mali yeterlilik ile mesleki ve teknik yeterliliklerin belirlenmesine ilişkin olarak hangi bilgi ve belgelerin istenilebileceği sayma suretiyle belirlenmiş, ikinci fıkrasında; söz konusu bilgi ve belgelerden hangilerinin yeterlilik değerlendirilmesinde kullanılacağının ihale dokümanında ve ihale ve ön yeterliliğe ilişkin ilan veya davet belgelerinde gösterilmesi gerektiği belirtilmiş, altıncı fıkrasında ise; “Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir.” kuralına yer verilmiştir. Öte yandan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 29. maddesinde; Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgelerden hangilerinin idarelerce zorunlu olarak istenilmesi gerektiği belirlendikten sonra, dördüncü fıkrasında; “Yukarıda sayılan belgeler dışında, Kanun’un 10’uncu maddesinde yer alan diğer belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere isteneceği, ihale konusu işin niteliğine uygun biçimde ve bu Yönetmelikte düzenlenen esaslar çerçevesinde idare tarafından belirlenir.” beşinci fıkrasında ise; “İhalelerde hiçbir şekilde taahhütname istenemez.” hükmüne yer verilmiştir.

 İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47.4. maddesinde, “Sözleşme süresi sona erdikten sonra, Yüklenici personelinin yukarıda bahsedilen bir alacağı (ilama dayalı vb.) ortaya çıkarsa, İdare alacaklıya ödediği oranda Yükleniciye rücu edecektir. Bu tür ödemeleri sebebiyle idare, Yüklenici tüzel kişi ise ortaklarına (ortaklıktan ayrılsalar dahi) rücu etme hakkını haiz olacaktır. Tüzel kişi Yüklenici sözleşme esnasında ortakların bu hususa dair muvafakatlarını noterden onaylı bir biçimde sözleşmeye ekleyeceklerdir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; Yıldırım Belediye Başkanlığı Sivil Savunma Müdürlüğü tarafından 24.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Yıldırım Belediyesi ve Bağlı Birimlerinin 5188 Sayılı Kanun Hükümlerince Her Türlü Güvenliğinin Sağlanması Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak davacı şirketin 20.10.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun idarenin 22.10.2014 tarihli yazısı ile reddedilmesi üzerine davacı şirketin 28.10.2014 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, söz konusu başvurunun reddine ilişkin 28.11.2014 tarih ve 2014/UH.I-3870 sayılı Kamu ihale Kurulu kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu Kurul kararının 1. kısmında yer verilen, idari şartnamenin 47.4. maddesinde yer alan düzenlemenin taahhütname istenilmesine ilişkin olup olmadığı ve Hizmet Alımı ihaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 29. maddesine aykırı nitelik taşıyıp taşımadığı hususuna ilişkin olarak;

4734 sayılı Kanun'un 10. maddesinin birinci fıkrasında; ihalelere katılacak isteklilerden ekonomik, mali, teknik ve mesleki yeterliliğe ilişkin olarak hangi belgelerin istenilebileceği sayma suretiyle belirlenmiş, ikinci fıkrasında bu sayılan belgelerden hangilerinin yeterlilik değerlendirilmesinde kullanılacağının ihale dokümanında gösterilmesi gerektiğine yer verilmiş, altıncı fıkrasında ise bu madde kapsamında istenilebilecek belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceğini belirleme yetkisinin Kuruma ait olduğu belirtilmiştir. Başka bir anlatımla, Kuruma sadece Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulup sunulamayacağını belirleme yetkisi tanınmıştır.

Kamu İhale Kurumu bu yetkisini Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 29. maddesinin beşinci fıkrasında; “İhalelerde hiçbir şekilde taahhütname istenemez.” kuralına yer vererek kullanmıştır. Bu düzenleme, Kanun'un 10. maddesi kapsamında Kuruma verilen düzenleme yapma yetkisi ile birlikte değerlendirildiğinde; ihalelerde sadece Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgelerin taahhütname olarak istenilmesinin yasaklandığı anlaşılmaktadır. Bu düzenlemeden, bütün ihale işlemlerinde hiçbir şekilde taahhütname istenilemeyeceği anlamı çıkarılamaz. Zira Kurumun bütün ihale işlemlerine yönelik olarak böyle bir belirleme yapma yetkisi olmayıp, Kurumun yetkisi sadece Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgelerden hangilerinin ihalelerde taahhütname olarak istenilip istenilmeyeceğini belirlemekle sınırlı bulunmaktadır. Başka bir anlatımla; ihale yapan idarelerce Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgeler haricinde taahhütname niteliğinde belge istenilmesine bir engel bulunmamaktadır.

Bu durumda; İdari Şartname'nin 47.4. maddesiyle talep edilen belgenin Kanun'un 10. maddesinde sayılan belgelerden olmadığı, idareye bu kapsamda bir sınırlama getirilmediği, idarenin taahhütname isteyebileceği anlaşıldığından, dava konusu işlemin 1. kısmında hukuka aykırılık, bu kısmın iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir…” şeklinde gerekçe belirtilerek Ankara 9. İdare Mahkemesi’nin 22.06.2015 tarihli ve E:2015/142, K.2015/906 sayılı kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmiştir.

* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz.