Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle: ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklife ilişkin açıklamanın hayatın olağan akışına uygun olmaması ve söz konusu ihaleye ait İdari Şartnamenin 25 inci maddesinde yer alan personel taşımaya ilişkin olarak yapılan düzenlemeye aykırı olması nedeniyle, isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

4734 sayılı Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9 uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.”hükmü,

            Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8 inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

            (2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

            a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

            b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

            c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

            ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

            d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

            Esas alınır.

            (3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

            (4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

            (5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.”hükmü,

            Anılan Yönetmeliğin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9 uncu maddesinde “ (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;

            a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.

            b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.

            (2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.

            (3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.”  hükmü yer almaktadır.

Söz konusu ihalede 14 adet isteklinin teklif verdiği ve idarece yapılan değerlendirme sonucunda toplam 10 isteklinin idarece aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, bu 10 istekliden altısının aşırı düşük teklif açıklaması yapmaması nedeniyle, iki tanesinin (Mars Sosyal Hizm. ve Özel Sağlık Hizm. Bilgisayar Tic. Ltd. Şti. ile Anatolia Grup Sosyal Hizm. İnş. Gıda Otom. San. ve Tic. Ltd. Şti.) hem aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmaması hem de açıklama kapsamında temsile yetkili olunduğunu gösteren ilgili belgelerin bulunmaması sebebiyle, U-B Sos. Hizm. Ziraat Tur. İnş. Tem. Bilgisayar Medikal Tic. Ltd. Şti. - BRS Grup İnş. Elektronik Teks. Gıda Kimya Medikal Tem. Mak. San. Tic. Tek. ve Sos. Hizm. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın sunduğu açıklamanın ise 2012/ UH.II- 2418 nolu Kurul kararı akabinde özel ortak tarafından sunulan iş bitirme belgesinin geçerli bir iş deneyim belgesi olarak kabul edilmemesi sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir. 26.06.2012 tarihli düzeltici ihale komisyon kararı ile ihalenin Mar-Nus Tem. Özel Sağlık ve Sosyal Hiz. Yemek Ürt. Hiz. Bilgisayar İlaç Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Genç Aslan İlaçlama İnş. Tur. Reklam Nak. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.

 İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen maliyet bileşenleri, işçilik maliyeti, 37 personel için kıyafet gideri, yol gideri ve firma kârı şeklindedir.

 İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen maliyet bileşenlerinden biri olan yol maliyetine ilişkin olarak, idare, servis şoförünün 9 aylık gideri, aracın amortisman gideri, aracın 9 aylık sigortası ve günlük “3x36=108 km” üzerinden araç yakıt gideri kalemleri hakkında açıklama talep etmiştir.

 İdari Şartnamenin 25 inci maddesinde yer alan “Yüklenici firma istisnasız bütün çalışanlarını hangi güzergâhta olursa olsun (Servis tutarak) ulaşım imkanından yararlandırmak zorundadır.”düzenlemesinin dışında, ihale dokümanında yol giderine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.

 Yol giderine ilişkin olarak İdari Şartnamede bulunan mevcut düzenlemede ise isteklilerin tekliflerinin oluşturulmasında kullanılacak mesafe, güzergah, araç sayısı vb. somut bir veriye yer verilmemiştir.

 Bu düzenlemeye göre personelin ulaşımı için her bir istekli tarafından öngörülen mesafe, araç sayısı, güzergâh vs. değişkenlik gösterebilir ve teklifler isteklilerin kendi verilerine göre şekillenir.

 Buna karşın aşırı düşük teklif sorgulamasında, servis aracının yapacağı mesafe ve diğer girdilere yer verildiği ve açıklamanın idarece İdari Şartnamede belirlenmeyen bu unsurlara göre yapılmasının talep edildiği görülmüştür.

 Özetle, İdari Şartnamede, servis aracının yapacağı mesafe, araç sayısı, güzergâh vs. yer verilmediğinden, isteklilerin tekliflerini, aşırı düşük teklif sorgulamasında belirtilen mesafe ve diğer hususlardan farklı verilerle oluşturmuş olmaları mümkündür.

 Sonuç itibariyle, yol giderine ilişkin olarak idari şartnamede yer alan düzenleme ile aşırı düşük teklif sorgulamasında açıklama yapılması istenilen hususlar arasında çelişki bulunmaktadır.

 İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen diğer bir maliyet bileşeni 37 adet temizlik işçisine ait giyim maliyetidir. Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartnamenin 25 inci maddesinde, biryazlık ve bir kışlık olmak üzere 37 adet iş elbisesi ile bir yazlık ve bir kışlık olmak üzere 37 çift ayakkabının teklif fiyata dahil olduğu düzenlenmiştir.

 Fakat, ihale işlem dosyasında bulunan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin belgeler incelendiğinde, giyim giderlerine ilişkin fiyat tespitinin, 33 adet iş elbisesi, 2 adet iş tulumu, 6 çift eldiven, 2 çift çizme, 33 çift ayakkabı ve 33 çift terlik üzerinden yapıldığı ve kişi başına aylık birim giyim maliyetinin 72,00 TL, 33 kişilik toplam giyim maliyetinin ise 2.376,00 TL olarak tespit edildiği görülmektedir. Giyim gideri için tespit edilen birim fiyat olan 72,00 TL’nin, işçilik maliyeti hesabında, işçilik hesaplama modülünde kullanıldığı görülmektedir.

 Dolayısıyla, kıyafet giderine ilişkin yaklaşık maliyet tespitinde kullanılan veriler, İdari Şartnamenin 25 inci maddesinde belirtilen verilerle uyuşmadığından, yaklaşık maliyet tespitinin yanlış yapıldığı sonucuna varılmıştır.

 Açıklanan nedenlerle idarece tespit edilen yaklaşık maliyetin hatalı olduğu sonucuna varıldığından ve söz konusu hatalı yaklaşık maliyet üzerinden, başvuru konusu ihalede isteklilerce sunulan tekliflerin aşırı düşük olup olmadıkları hususunun tespitinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

 Yapılan tespitler doğrultusunda gerek İdari Şartnamedeki yol giderlerine ilişkin düzenleme ile aşırı düşük teklif sorgusunda açıklama istenilen hususlar arasındaki çelişki, gerekse yaklaşık maliyet tespitinin hatalı olması sebebiyle aşırı düşük tekliflerin tespitinin mümkün olmaması sebebiyle ihalenin iptalinin gerektiği neticesine ulaşılmıştır.

 Sonuç olarak yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden ihalenin iptali gerekmektedir.

 Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere:

 Anılan Kanun’un 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.