Eşit Muamele İlkesi

Eşit muamele ilkesi 4734 sayılı Kanunun 56. Maddesinin 2. Fıkrası’nda düzenlenmiştir. Buna göre; Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen. Şikâyet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.İhalede yaklaşık maliyetin altında ve fakat sınır değerin üzerinde kalan firma; sınır değerin altında kalan ve idarece aşırı düşük sorgulama sonucu teklifi en avantajlı teklif bulunan firmanın teklifinin “aşırı düşük sorgusunun” hukuka aykırılığını ileri sürdüğünde Kamu İhale Kurumu sınır değerin altında kalan tüm firma tekliflerini incelemekte ve bilhassa Kamu İhale Genel Tebliği ile belirlenmiş sıkı şekil şartlarına aykırılık teşkil eden ve işin gerçekten o fiyata yapılabilirliğini hiçbir şekilde etkilemeyen belki gözden kaçan her ayrıntı; ihale konusu işi sınır değer üzerinde kalan ve teklifi sorgulanmayacak olan firmaya yaklaştırmaktadır.

Bu noktada Kamu İhale Kurulunca yapılan inceleme başvuru sahibinin iddiaları ile sınırlı olduğundan şikayet başvurusuna[1] ve itirazen şikayet başvurusuna[2] konu edilecek hususlar ilkenin sınırlarını belirlemekle birlikte, Kurul’un eşit muamele ilkesini geniş yorumladığı görülmektedir[3].

Anılan mevzuatta Kurul’a tanınan yetkinin idarenin tesis ettiği bir işlemin benzer durumda istekliler arasında meydana getirebileceği adaletsizliğin ortadan kaldırılabilmesi için tanınmış sınırlı bir yetki olduğu kanaatindeyiz. Yetkinin geniş yorumlanması ise ihale komisyonunun işin teklif olunan maliyetlerle yapılabilirliği konusundaki asli takdir yetkisini fiilen ortadan kaldıracak ve hizmet gereklerine ikinci plana itilmesine neden olacaktır.

Zira nitelik itibariyle “tali” ve “sonradan giderilebilir” birtakım eksiklikler nedeniyle Kurul’ca aşırı düşük tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması bir yandan sınır değerin üzerindeki teklif sahipleri lehine hakkaniyete aykırı sonuçların ortaya çıkmasına neden olurken, en düşük teklifin kimi zaman ekonomik açıdan en avantajlı teklif de olabileceği göz ardı edilerek kamunun zararına da sebebiyet verilmektedir.

Öte yandan sınır değerin 1 TL üzerindeki tekliflerin aşırı düşük sorgusuna tabi tutulmadığı için hukuka uygunluk açısından incelenemediği düşünüldüğünde, şikâyet hakkının kötüye kullanımı hallerinde uygulamada bizatihi eşit muamele ilkesine aykırı sonuçların doğması sorunu da göz ardı edilmemelidir.

[1] İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8 inci maddesinin onuncu fıkrasında; “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez” denilmektedir.

[2] İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvuru konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.”denilmektedir.

[3]Kamu İhale Kurulu, 24.08.2009 tarih ve 2009/UY.I-2150 sayılı kararı. Kamu İhale Kurulu, 06.04.2010tarih ve 2010/UM.I-977 sayılı kararı. Kamu İhale Kurulu ,21.03.2011 tarih ve 2011/UY.II-1073 sayılı kararı.

Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Eşit Muamele İlkesi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarları Avukat Ayşen GÜLER ve Avukat Metin ÖZDERİN’e aittir ve makale, yazarı tarafından Özderin Avukatlık Bürosu (http://www.metinozderin.av.tr ) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.