HAGB Kararının Hukuk Davasına Etkisi Hakkında

HAGB Kararının Hukuk Davasına Etkisi Hakkında
Ceza mahkemesinde belirlenen maddi olguların hukuk mahkemesini bağlaması için ön koşulun, verilen mahkumiyet hükmünün kesinleşmiş olması olduğu,
“Kurulan hükmün sanık hakkında hukuksal bir sonuç doğurmamasını” ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun, davayı sonuçlandıran ve uyuşmazlığı çözen bir “hüküm” olmadığı,
BK'nın 53. maddesi kapsamında hukuk hâkimini bağlayıcı bir ceza mahkumiyeti bulunmadığı hakkında.

T.C. YARGITAY 15 HUKUK DAİRESİ 5.1.2018 GÜNLÜ KARARI

ESER SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN MANEVİ TAZMİNAT ( Yüklenici ve İş Sahibinin Kusurlu Olup Olmadıkları ve Varsa Oranının Belirlenmesi İçin Eser Sözleşmesi Hükümlerine Göre Değerlendirme Yapacak Konunun Uzmanlarından Oluşan Heyetten Rapor Alınmasının Zorunlu Olduğu )
BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ( Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Manevi Tazminat - Konusunda Uzman Aralarında Plastik ve Estetik Cerrahi Uzmanı ve Güzellik Uzmanının da Bulunduğu 3 Kişilik Bilirkişi Kurulundan Rapor Alarak Davacıya Uygulanan İşlemin Niteliğini ve Taraflara Ait Kusur Oranlarını Belirlemek Tüm Delilleri Birlikte Değerlendirilerek Karar Verileceği )
TEKNİK HEYET RAPORU ( Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Manevi Tazminat - Eser Sözleşmesi Hükümlerine Göre Konunun Uzmanlarından Oluşturulacak Teknik Heyetten Rapor Alınmadan ve Ceza Yargılaması Düzenlenen Raporda Belirlenen Bulgulara Göre Hükme Esas Alınarak Karar Verilmesinin Doğru Olmadığı )

818/dak. 355

6100/dak. 266

ÖZET : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan manevi tazminat davasıdır. Taraflar arasındaki ilişki, eser sözleşmesi ilişkisinin kurulduğu tarihte yürürlükte bulunan mülga 818 Sayılı BK'nın 355 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olduğu gözetilerek yüklenici ve iş sahibinin kusurlu olup olmadıkları ve varsa oranının belirlenmesi için eser sözleşmesi hükümlerine göre değerlendirme yapacak konunun uzmanlarından oluşan heyetten rapor alınması zorunludur. Mahkemece eser sözleşmesi hükümlerine göre konunun uzmanlarından oluşturulacak teknik heyetten rapor alınmadan ve ceza yargılaması düzenlenen raporda belirlenen bulgulara göre hükme esas alınarak karar verilmesi doğru olmamıştır.

O halde mahkemece yapılacak iş; 6100 Sayılı HMK'nın 266 vd. maddeleri hükümlerine uygun şekilde oluşturulacak konusunda uzman aralarında plastik ve estetik cerrahi uzmanı ve güzellik uzmanının da bulunduğu 3 kişilik bilirkişi kurulundan rapor alarak, davacıya uygulanan işlemin niteliğini ve taraflara ait kusur oranlarını belirlemek tüm delilleri birlikte değerlendirilerek ulaşılan sonuca göre karar vermekten ibaret olmalıdır.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan manevi tazminat davasıdır. Davacı iş sahibi, davalı ise yüklenicidir.

Davacı vekili; davalı ...'in “... Estetik" isimli terapi merkezinin sahibi olduğunu, vücudundaki çatlakların fazla kilo alıp verme kız çocuklarının birden bire boy atması büyümesi sonucu oluşan çatlaklar tedavisi için davalıyla görüşmeye gittiğini, görüşme esnasında davalının buzlu terapi denilen bir sistemle çatlakları tedavi ettiğini bu tedavi sonucunda çatlakların tamamen yok olduğunu ve cildin bebek teni gibi pürüzsüz olduğunu, tedavinin tamamen acısız ve sancısız olduğunu söyleyerek müvekkilini aldattığını ve müvekkilini sözde tedaviye ikna ettiğini, davalının bu sözde tedavi sebebiyle müvekkilinden 12.500,00 TL para aldığını, fakat müvekkilinin talep etmesine rağmen almış olduğu paralar için herhangi bir fatura düzenlemediğini, müvekkiline sadece 6.000,00 TL alındığına dair adi bir kağıt imzalayarak verdiğini, müvekkilinin çok acı çektiğini, tedavi gören bölgelerin önce kıpkırmızı olduğunu kolunu kıpırdatamaz yolda yürüyemez hale geldiğini, seansın yapıldığı gecelerde uyuyamadığını, seansın ertesi günü ise terapi yapılan bölgelerin su topladığını su toplaması geçince de dayanılmaz bir kaşıntı başladığını iki üç gün sonra terapi yapılan bölgelerin kabuk bağladığını, kabukların soyulunca derinin kıpkırmızı olduğunu, müvekkilinin davalıya çatlakların geçmediğini söylediğinde davanını tedavinin devam etmesi gerektiğini söyleyerek müvekkilini oyaladığını ve seansın defalarca tekrarlanmasını sağladığını ve bu süre zarfında müvekkilinin bunu aynı acılara defalarca katlanmasına sebep olduğunu, davalının buzlu terapi dediği şeyin aslında vücudu buzla yakmak olduğunu bu sebeple müvekkilinin artık yazları arkadaşlarının yanında kısa kollu kıyafetler giyemeyeceği deniz kenarında insanların kendisine hastaymış gibi bakacakları düşüncesiyle müvekkilinin denize de gidemeyecek duruma geldiğini, müvekkilinin davalı hakkında ... C. Başsavcılığı'na şikayette bulunulduğunu, şikayet neticesinde açılan ... . Sulh Ceza Mahkemesi'nin 2012/539 Esas sayılı dosyasıyla davalının suçlu bulunduğunu belirterek ileride ortaya çıkabilecek durumlar için maddi tazminat ve diğer hususlara dair her türlü fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla 30.000,00 TL manevi tazminatın suç tarihi olarak kabul edilen 12.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ile dava etmiştir.

Davalı vekili; davacı iddialarının doğru olmadığını, davacının davalı tarafından uygulanan buzlu terapi işlemi sırasında kendisine dikkat edilmesi gereken önerilen hususlara uygun davranmayarak yapılan terapi işleminin başarısız olmasına yol açtığını, davacıya terapi sırasında dikkat edilecek önemli bilgiler başlığı altında yazı örneği verildiğini davacının terapi sürecinde güneşe çıkarken koruyucu krem kullanmadığını, kese yaptırdığını bunların kendi beyanlarına dayalı bilgiler olup terapi için gerekli seansları tamamlamadan terapiyi bıraktığını, davacının 12.000,00 TL ödeme yaptığı iddiasının doğru olmadığını, davacının terapi sürecinde manevi yönden acı ve üzüntü çekmesinin kusurlu davranışlarının sonucu olduğunu terapi sırasında çok düşük oranda acı çekilmesinin normal olup önceden bu konuda uyarı yapıldığını, davacının talep ettiği tazminatın fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen karar davalı vekilince yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.

Davacının şikayeti üzerine davalı aleyhine ... . Sulh Ceza Mahkemesi'nin 2012/539 Esas sayılı dosyası ile kamu davası açıldığı ve mahkemece yapılan yargılama sonucu sanığın taksirle yaralamaya sebebiyet suçundan mahkumiyetine ve CMK'nın 231. maddesi hükmü gereği hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece anılan ceza dosyasında alınan Adli Tıp Raporunun esas alınarak hükme varılması doğru olmamıştır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun ve Dairemizin yerleşmiş içtihatlarında da belirtildiği gibi olaya zaman bakımından uygulanması gereken mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 53. maddesi ( 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 74. maddesi ) uyarınca ceza yargılamasında sübuta eren maddi olgular hukuk hakimini bağlar. Bir başka deyişle ceza davasında, sübuta eren maddi vakıaların hukuk davasında nazara alınacağı açıktır. Ancak ceza mahkemesinde belirlenen maddi olguların hukuk mahkemesini bağlaması için ön koşul, verilen mahkumiyet hükmünün kesinleşmiş olmasıdır. Ortada ceza hukuku anlamında kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü yoksa BK'nın 53. maddesi uyarınca hukuk hâkimini bağlamayacaktır ( Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 01.02.2012 gün ve 2011/19-639 Esas, 2012/30 Karar sayılı ilâmı ). “Kurulan hükmün sanık hakkında hukuksal bir sonuç doğurmamasını” ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, davayı sonuçlandıran ve uyuşmazlığı çözen bir “hüküm” değildir ( Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 03.05.2011 gün ve 2011/4-61 E., 2011/79 K.; 06.10.2009 gün ve 2009/4-169 E., 2009/223 K. sayılı ilâmları ). Bu sebeplerle BK'nın 53. maddesi kapsamında hukuk hâkimini bağlayıcı bir ceza mahkumiyeti bulunmamakta ise de, hukuk yargılamasında ceza mahkemesince tespit edilen maddi vakıaları değerlendirilmesi mümkündür. Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahiptir.

Nitekim, Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 19.02.2008 gün ve 2006/6-346-25 Sayılı kararında da bu husus; “Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, denetim süresi içinde kasten yeni bir suçun işlenmemesi ve yükümlülüklere uygun davranılması halinde, geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak kamu davasının 5271 Sayılı CMK'nın 223. maddesi uyarınca düşürülmesi sonucu doğurduğundan, bu niteliğiyle sanık ile devlet arasındaki cezai nitelikteki ilişkiyi sona erdiren düşme nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. Müessesenin yargılama kanununda düzenlenmiş bulunması da onun karma niteliğini değiştirmez” şeklinde ifade edilmek suretiyle de açıkça vurgulanmıştır. 5271 Sayılı Kanun'un 231. maddesinde düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, hukuki nitelikçe durma kararı niteliğinde değildir. Ceza Genel Kurulu'nun yukarda anılan kararında da vurgulandığı üzere bu karar “koşullu bir düşme kararı” niteliğindedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı esasen 5271 Sayılı CMK'nın 223. maddesinde belirtilen hükümlerden değildir.“Kurulan hükmün sanık hakkında hukuksal bir sonuç doğurmamasını” ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, davayı sonuçlandıran ve uyuşmazlığı çözen bir “hüküm” değildir. Bunun sonucu olarak, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararlar, CMK'nın 223. maddesinde sayılan hükümlerden olmadığından, bu tür kararların Yasa yararına bozulması durumunda yargılamanın tekrarlanması yasağına dair kurallar uygulanamayacağı gibi, davanın esasını çözen bir karar bulunmadığı için verilecek hüküm veya kararlarda lehe ve aleyhe sonuçtan da söz edilemeyecektir ( Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 03.05.2011 gün ve 2011/4-61 E., 2011/79 K.; 06.10.2009 gün ve 2009/4-169 E., 2009/223 K. sayılı ilamları ).

Tüm bu ilmi ve kazaî içtihatlar ışığında somut olayımıza gelince; ... . Sulh Ceza Mahkemesi tarafından mahkumiyet hükmü verilmiş ise de; CMK'nın 231. maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olması sebebiyle kesin hükmün sonuçlarını doğurması mümkün değildir.

Taraflar arasındaki ilişki, eser sözleşmesi ilişkisinin kurulduğu tarihte yürürlükte bulunan mülga 818 Sayılı BK'nın 355 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olduğu gözetilerek yüklenici ve iş sahibinin kusurlu olup olmadıkları ve varsa oranının belirlenmesi için eser sözleşmesi hükümlerine göre değerlendirme yapacak konunun uzmanlarından oluşan heyetten rapor alınması zorunludur. Mahkemece eser sözleşmesi hükümlerine göre konunun uzmanlarından oluşturulacak teknik heyetten rapor alınmadan ve ceza yargılaması düzenlenen raporda belirlenen bulgulara göre hükme esas alınarak karar verilmesi doğru olmamıştır.

SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödenen temyiz peşin harcının istenmesi halinde temyiz eden davalıya iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15.01.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

* Yargı mercileri tarafından verilen kararlar yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine ve olayın özelliklerine göre verilen kararlar olup; kararların emsal karar olarak uygulanıp uygulanmayacağı her somut olay özelinde ayrıca değerlendirilmelidir. Kapsamlı değerlendirme ve benzer içtihat örnekleri için ilgili departmanımız ile iletişime geçiniz.