Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaatin Varlığı

Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaatin Varlığı

Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaatin Varlığı

T.C.

DANIŞTAY

13. DAİRE

E. 2005/8976

K. 2005/5524

T. 15.11.2005

• MENFAAT İLİŞKİSİ ( Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaatin Varlığı ve Bunların İhlalinin Menfaat İlişkisinin Kurulmasında Yeterli Sayıldığı )

• DAVA AÇMA EHLİYETİ ( Davacının İdari İşlemle Ciddi ve Makul Maddi ve Manevi Bir İlişkisinin Varlığının Dava Açma Ehliyeti İçin Gerekli Görüldüğü )

• YAPIM İŞLERİ İHALELERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ ( İptali İstenilen Yönetmelik Değişikliği İle Davacı Arasında Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaat İlişkisi Bulunmadığı Bu Nedenle Davanın Ehliyet Yönünden Reddi Gerektiği )

• YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ ( Değişiklik İle Davacı Arasında Meşru Kişisel ve Güncel Bir Menfaat İlişkisi Bulunmadığı Bu Nedenle Davanın Ehliyet Yönünden Reddi Gerektiği )

ÖZET : Meşru, kişisel ve güncel bir menfaatin varlığı ve bunların ihlalinin menfaat ilişkisinin kurulmasında yeterli sayıldığı, bu hususun davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı mercilerince belirlendiği, davacının idari işlemle ciddi ve makul, maddi ve manevi bir ilişkisinin varlığının, dava açma ehliyeti için gerekli görüldüğü, davacının hak ve menfaatini ihlal ettiğini ileri sürdüğü yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 51. Maddesinin 5. Fıkrasında, dava konusu yönetmelikle herhangi bir değişiklik yapılmadığından, iptali istenilen yönetmelik değişikliği ile davacı arasında meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisi bulunmadığı, bu nedenle, davanın ehliyet yönünden reddi gerekir.

Davanın Özeti : Davalı Kurum tarafından düzenlenen ve 22.06.2005 tarih ve 25853 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in; davacının murisden intikal eden işin %41'ini tamamlamakla yeterliliğini kanıtladığı, dava konusu Yönetmeliğin koyduğu %70'lik sınırın genel hukuk kurallarına aykırı olduğu, Medeni Kanuna göre varislerin kabulü ile bütün hak ve vecibelerin varislere geçtiği, varis olarak iş deneyim belgesi alınmasının bir hak kazanımı olduğu, davacı yaptığı işte yeterli görülmüyorsa, muristen intikal eden işin de davacıya verilmemesi gerektiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İptali istenilen yönetmelik değişikliğinde davacının durumu ile ilgili bir düzenleme yapılmadığı, davacının durumunu düzenleyen Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 51. maddesinin 5. fıkrasında 08.06.2004 tarihinden bu yana herhangi bir değişiklik olmadığından, yönetmelik değişikliği yönünden davacının menfaati bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Muammer TOPAL'ın Düşüncesi : Dosyanın incelenmesinden, iptali istenilen yönetmelik değişikliği ile davacı arasında meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, 2577 sayılı Yasa'nın 15. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce 2577 sayılı Yasa'nın 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakimi'nin raporu ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin gereği görüşüldü:

KARAR : Dava davalı Kurum tarafından düzenlenen ve 22.06.2005 tarih ve 25853 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in iptali istemiyle açılmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden, 4734 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce İller Bankası İhale Yönetmeliği hükümlerine göre ihale edilen Sinop/Ayancık kanalizasyon inşaatı işinin, müteahhidin ölümü nedeniyle sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi'ndeki hükme dayanılarak, müteahhidin varisine devredildiği, devirden sonra varisin sözleşme bedelinin %41'ini gerçekleştirdiği; yeni yüklenicinin İller Bankası'ndan söz konusu yapım işi nedeniyle iş deneyim belgesi istemesi üzerine, anılan idarece Kamu İhale Kurumu'ndan, 4734 sayılı Yasa'nın 10/1. maddesinin b/2 alt bendi ve Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği'nin 51 ve 58. maddeleri hükümleri ile iş ve mesleki deneyimin veraset yoluyla intikal edecek nitelikte bir hak olmadığı kanaatine dayanılarak, yüklenici adına iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği sonucuna varıldığı belirtilerek ve ihale mevzuatı ile ilgili uygulamayı yönlendirmek Kurumun görev ve yetkisi dahilinde bulunduğundan bahisle, işi devralan ve gerçekleştirdiği iş miktarı sözleşme bedelinin %70'inden az olan varisler adına iş deneyim belgesi verilip verilmeyeceğinin sorulduğu, bu yazıya Kamu İhale Kurumu tarafından cevap verilmemesi üzerine, söz konusu yönetmelik değişikliğinin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu yönetmelik değişikliği 88 maddeden ibaret olup, anılan değişikliğin 16 ila 21. maddelerinin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin, iddiaları itibarıyla davacıyı ilgilendirebilecek olan "İş Deneyim Belgelerinin Düzenlenmesi ve Verilmesi" başlığı altındaki 50 ila 58. maddelerini değiştirdiği anlaşılmıştır. Söz konusu maddelerden "Belge düzenleme koşulları" başlığını taşıyan 51. maddenin 1, 3, 6 ve 8. fıkralarının dava konusu yönetmeliğin 17. maddesiyle değiştirildiği; davacının iddialarında sözü geçen %70 oranının yer aldığı 5. fıkrada değişiklik yapılmadığı görülmektedir. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin yukarıda sözü edilen 51. maddesinin 5. fıkrasında, "Sözleşmenin idarenin izni ile devredilmesi halinde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde işin en az %70'i oranındaki kısmını gerçekleştiren yükleniciye ve sözleşmenin devri öncesinde ve sonrasında işin en az %50'si oranındaki kısmını fiilen denetleyen veya yönetenlere iş deneyim belgesi düzenlenir. Alt yüklenicilere de sözleşmenin devri öncesindeki veya sonrasındaki dönemde üstlendikleri işleri bir bütün olarak bitirmeleri halinde, esas işin geçici kabulünün yapılmış olması şartıyla, iş deneyim belgesi verilir." hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu fıkradaki son değişiklik ise, 08.06.2004 tarih ve 25486 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğin 24. maddesiyle yapılmıştır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/a maddesinde, iptal davasının, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabileceği; 14. maddesinin 3/c bendinde dava dilekçelerinin ehliyet yönünden de inceleneceği; 15. maddesinin 1/b bendinde ise, 3/c bendinde yazılı hallerde davanın reddedileceği kurala bağlanmıştır.

İdare Hukukunun genel ilkelerine göre iptal davası açılabilmesi için gerçek ya da tüzel kişiler ile dava konusu edilen işlem arasında ölçülü ve ciddi bir ilişkinin, diğer bir deyişle menfaat bağının bulunması gerekmektedir.

Menfaat ihlali koşulu, iptal davalarının kabulü ve dinlenebilmesi için aranılan koşullardan biridir. Gerek doktrinde gerekse yargı içtihatlarında bu koşul, sübjektif ehliyet koşulu olarak kabul edilmekte, ancak ne tür bir menfaat ihlalinin gerçek ve tüzel kişilere iptal davası açma yeterliliğini sağladığını gösterecek kesin bir ölçü ortaya konulamamakta ve bu ilişki kural olarak iptal davasına konu olan kararın niteliğine göre saptanmaktadır.

Genelde, meşru, kişisel ve güncel bir menfaatin varlığı ve bunların ihlali menfaat ilişkisinin kurulmasında yeterli sayılmakta ve bu husus davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı mercilerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve makul, maddi ve manevi bir ilişkisinin varlığı, dava açma ehliyeti için gerekli görülmektedir.

Olayda, davacının hak ve menfaatini ihlal ettiğini ileri sürdüğü söz konusu Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmelik'inin 51. maddesinin 5. fıkrasında, dava konusu yönetmelikle herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Müteahhidin ölümü nedeniyle sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi'ndeki hükme dayanılarak, işi varis sıfatıyla devralan ve devirden sonra sözleşme bedelinin %41'ini gerçekleştiren davacının, iş miktarının sözleşme bedelinin %70'inin altında kalması nedeniyle iş deneyim belgesi alamaması üzerine açtığı davada, iptali istenilen yönetmelik değişikliği ile davacı arasında meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisi bulunmamaktadır.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-b maddesi uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmediğinden, 18.20.-YTL yürütmenin durdurulması harcı ile artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, 15.11.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Paylaş:

Emsal Kararlar

Yeni Eklenenler

Sosyal Medyada Biz

error: Özderin Avukatlık Bürosu - Ankara - Uzman Kadromuza ulaşmak için lütfen arayınız ! 0312 428 03 13